Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) αποτελούν μέχρι και σήμερα θέμα-ταμπού. Ωστόσο, οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις και ασθένειες (ΣΜΝ), είναι πολύ συχνότερες από ό,τι νομίζετε, αφού πάνω από 1 εκατομμύριο ΣΜΝ αποκτώνται κάθε μέρα. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε πώς να τα αποφύγετε και ότι μπορούν να θεραπευτούν εύκολα, αρκεί να τα αντιμετωπίσετε εγκαίρως.
Ποια είναι τα πιο κοινά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα;
Χλαμύδια
Τα χλαμύδια είναι από τα πιο κοινά βακτηριακά ΣΜΝ. Προκαλούνται από μόλυνση με Chlamydia trachomatis. Οι περισσότεροι άνθρωποι με λοίμωξη από χλαμύδια δεν γνωρίζουν ότι έχουν λοίμωξη καθώς συχνά είναι ασυμπτωματικοί. Ωστόσο, όταν εμφανιστούν συμπτώματα, μπορεί να εμφανιστούν με τη μορφή κιτρινωπών/δύσοσμων εκκρίσεων ή πόνου στον τράχηλο, στην κοιλιά ή τους όρχεις.
Τα χλαμύδια μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής επαφής με έναν μολυσμένο σύντροφο. Στην πραγματικότητα, δεν χρειάζεται να συμβεί πλήρης εκσπερμάτιση για να μεταδοθούν ή να αποκτηθούν χλαμύδια. Μπορεί να μεταδοθούν ακόμη και κατά τη διάρκεια του τοκετού από μια μολυσμένη μητέρα στο νεογέννητο.
Τα χλαμύδια αντιμετωπίζονται εύκολα με μια σειρά αντιβιοτικών – όπως η δοξυκυκλίνη.
Γονόρροια
Η γονόρροια είναι ένα άλλο κοινό ΣΜΝ που προκαλείται από μόλυνση με το βακτήριο Neisseria gonorrhoeae. 1 στους 10 μολυσμένους άνδρες και περίπου 5 στις 10 μολυσμένες γυναίκες δεν εμφανίζουν συμπτώματα γονόρροιας. Ωστόσο, σε αυτούς που το κάνουν, τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν πυκνή πράσινη/κίτρινη έκκριση από το πέος ή τον κόλπο, πόνο κατά την ούρηση και αιμορραγία μεταξύ των περιόδων. Ομοίως με τα χλαμύδια, η γονόρροια εξαπλώνεται μέσω των εκκρίσεων από το πέος και τον κόλπο. Μεταδίδεται εύκολα με απροστάτευτο κολπικό, στοματικό ή πρωκτικό σεξ, καθώς και με κοινή χρήση ακαθάριστων σεξουαλικών παιχνιδιών.
Η γονόρροια μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω του τοκετού σε ένα νεογέννητο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η λοίμωξη να αντιμετωπιστεί το συντομότερο δυνατόν στην εγκυμοσύνη, καθώς μπορεί να προκαλέσει μόνιμη τύφλωση στα νεογνά εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία.
Η αντιμετώπιση είναι απλή, με μία δόση αντιβιοτικών όπως η κεφτριαξόνη.
Τριχομονάδες
Οι τριχομονάδες είναι ένα ΣΜΝ που προκαλείται από ένα παράσιτο που ονομάζεται Trichomonas vaginalis. Αν και η λοίμωξη είναι πιο συχνή στις γυναίκες, μπορεί και οι άνδρες να νοσήσουν από αυτό. Μια λοίμωξη από τριχομονάδες μερικές φορές μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστεί καθώς τα συμπτώματά της είναι αρκετά παρόμοια με άλλα ΣΜΝ. Ωστόσο, η τριχομονάδα μπορεί να προκαλέσει περισσότερες εκκρίσεις από το συνηθισμένο με μια δυσάρεστη μυρωδιά «ψαριού». Μπορεί επίσης να προκαλέσει πόνο, πρήξιμο ή φαγούρα γύρω από τον κόλπο ή το κεφάλι του πέους, καθώς και πόνο κατά την ούρηση στους άνδρες.
Η τριχομονάδωση μεταδίδεται με παρόμοιο τρόπο με τα χλαμύδια και τη γονόρροια, αλλά είναι εξαιρετικά σπάνιο να μεταδοθεί στα νεογνά μέσω του τοκετού. Εξακολουθεί να είναι σημαντική η θεραπεία στην εγκυμοσύνη, καθώς εάν μια έγκυος μητέρα μολυνθεί, είναι πιο πιθανό να γεννήσει μωρό με χαμηλό βάρος ή να γεννήσει πρόωρα.
Η τριχομονάδωση αντιμετωπίζεται και πάλι με από του στόματος αντιβιοτικά, όπως η μετρονιδαζόλη.
Κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων
Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων είναι το πιο κοινό ιογενές ΣΜΝ, που προκαλείται από ορισμένους υποτύπους του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Ο HPV αποτελεί μια πολύ κοινή ομάδα ιών, με πάνω από 100 ταυτοποιημένους τύπους.
Οι πιο συνηθισμένοι υποτύποι που ευθύνονται για τα κονδυλώματα είναι οι HPV 6 και HPV11. Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων τείνουν να εμφανίζονται ως ένα ή περισσότερα ανώδυνα εξογκώματα σε χρώμα σάρκας γύρω από τον κόλπο, το πέος ή τον πρωκτό. Έχουν επίσης τη δυνατότητα να εμφανίσουν φαγούρα ή αιμορραγία.
Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων διαφέρουν από τα παραπάνω σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, καθώς δεν χρειάζεται να κάνετε διεισδυτική σεξουαλική επαφή ή να έρθετε σε επαφή με σωματικά υγρά για να κολλήσετε – η επαφή δέρμα με δέρμα είναι η οδός μετάδοσης.
Άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα που μπορούν να μεταδοθούν μέσω της επαφής δέρμα με δέρμα περιλαμβάνουν τον έρπητα, το μαλάκιο, τις ηβικές ψείρες, την ψώρα και τη σύφιλη.
Ορισμένα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων μπορεί να εξαφανιστούν αυθόρμητα μέσα σε 6 μήνες, αλλά εάν δεν το κάνουν, μπορούν να αντιμετωπιστούν με μερικούς από τους παρακάτω τρόπους:
- Καυτηριασμός
- Τοπικές κρέμες όπως Aldara
- Μικρή χειρουργική εκτομή
Πώς μπορώ να αποφύγω τα ΣΜΝ;
Μέθοδοι φραγμού
- Τα πιο κοινά ΣΜΝ μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής επαφής και των σωματικών εκκρίσεων. Ως εκ τούτου, οι μέθοδοι φραγμού είναι πραγματικά αποτελεσματικές στη μείωση της μετάδοσης σεξουαλικών μεταδιδόμενων παθήσεων
- Η πιο κοινή μέθοδος φραγμού είναι η χρήση προφυλακτικού – χρησιμοποιήστε ένα κάθε φορά που κάνετε κολπικό, πρωκτικό ή στοματικό σεξ. Βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιείτε ένα νέο προφυλακτικό κάθε φορά όταν αλλάζετε την περιοχή διείσδυσης
- Σημείωση! Οι μέθοδοι φραγμού δεν θα σας προστατεύσουν πλήρως από ΣΜΝ που μπορούν να μεταδοθούν μέσω της επαφής με το δέρμα, αλλά θα μειώσουν τον κίνδυνο.
Εμβολιασμός
- Ορισμένα ΣΜΝ, όπως η ηπατίτιδα Β, η λοίμωξη από HPV, ο έρπης ή ο HIV είναι ανίατα. Ενώ τα δύο τελευταία δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο, υπάρχουν προγράμματα εμβολιασμού για άτομα που πληρούν τα κριτήρια για Hep B και HPV.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι που έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν τη μετάδοση των ΣΜΝ. Ωστόσο, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι να κάνετε ασφαλές σεξ, που σημαίνει επίσης να κάνετε τακτικές εξετάσεις. Ωστόσο, εάν είχατε πολλούς νέους συντρόφους ή μια επαφή υψηλού κινδύνου, είναι καλύτερο να μας επισκεφτείτε άμεσα για να σας ενημερώσουμε περαιτέρω.
Συχνές ερωτήσεις
- Σημαίνει πως δεν είμαι καθαρή αν έχω κάποιο ΣΜΝ;
Σε καμία περίπτωση. Τα ΣΜΝ είναι πιο κοινά από όσο νομίζετε. Ωστόσο, η καλή πρακτική υγιεινής μειώνει τον κίνδυνο.
- Είναι αλήθεια πως μόνο οι άνθρωποι που κάνουν πολύ σεξ παθαίνουν ΣΜΝ;
Εφόσον είχατε επαφή χωρίς προστασία, μπορεί να διατρέχετε κίνδυνο – δεν έχει σημασία αν έχετε κάνει σεξ 1 ή 100 φορές.
- Αν έχω ΣΜΝ σημαίνει πως ο σύντροφός μου με απάτησε;
Όχι μόνο τα περισσότερα ΣΜΝ μπορεί να μη δώσουν συμπτώματα, αλλά ορισμένοι ιοί όπως ο έρπης ή ο HPV μπορεί να μείνουν αδρανείς για χρόνια και δεν μεταδίδονται απαραίτητα σε κάθε σεξουαλική επαφή. Μπορούν να επανενεργοποιηθούν αργότερα και να μεταδοθούν, πράγμα που σημαίνει ότι ένας σύντροφος θα μπορούσε να μεταδώσει ένα παλιό ΣΜΝ κατά τη διάρκεια μιας μονογαμικής σχέσης χωρίς να έχει νέο σεξουαλικό σύντροφο.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να μην διστάζετε να συζητάτε με την γυναικολόγο σας άμεσα και με ειλικρίνεια τα συμπτώματα, ώστε να βρεθεί η κατάλληλη θεραπεία του συντομότερο.
___________________
Κωνσταντίνα Καλοειδά, MD
Μαιευτήρας-Γυναικολόγος στη Θεσσαλονίκη
Τσιμισκή 93
(+30) 6970 100 590
